Bổ sung đầy đủ canxi, phốt pho, khoáng chất vi lượng (như kẽm, magie, mangan và đồng) và vitamin D3 rất cần thiết cho vỏ trứng. Sinh khả dụng (và độ hòa tan) của các khoáng chất rất khác nhau giữa các nguyên liệu thức ăn và nên được tìm hiểu kĩ trước khi xây dựng khẩu phần ăn.
Vỏ trứng chứa khoảng 2g canxi ở bất kì tuổi hay khối lượng trứng. Do đó, khi gà mái càng già hay khối lượng trứng càng lớn, vỏ trứng sẽ mỏng hơn. Đồng thời, khả năng hấp thụ canxi từ ruột của gà mái càng giảm. Dưới đây là một số chiến lược để giúp cải thiện chất lượng vỏ trứng ở giai đoạn cuối:
•
Thiết lập khẩu phần ăn cho gà trước khi đẻ,
•
Xây dựng khẩu phần ăn để quan sát mức tiêu thụ,
•
Kiểm soát khối lượng trứng,
•
Tăng hàm lượng canxi trong khẩu phần ăn,
•
Thay đổi nguồn cung cấp canxi,
•
Tăng hấp thụ vitamin D3 ,
•
Tăng hấp thụ 25-hydroxy vitamin D3,
•
Tăng hấp thụ khoáng hữu cơ (chelat) và
•
Thay thế một phần muối ăn bằng sodium bicarbonate (NaHCO3) trong thời tiết nóng.
Khẩu phần ăn trước khi đẻ
Khẩu phần ăn trước khi đẻ chứa khoảng 2,5% canxi và được cho ăn 2 tuần trước khi gà đẻ quả trứng đầu tiên (nhưng không phải trước 15 tuần tuổi). Khẩu phần ăn này giúp phát triển xương tủy, là một loại xương bên trong xương dài (ví dụ như bên trong xương đùi). Xương tủy như một nguồn (hoặc một bể chứa) canxi vào ban đêm để hình thành vỏ trứng. Xương tủy phát triển nhiều hơn sẽ giúp cải thiện chất lượng vỏ trứng, đặc biệt là ở cuối chu kỳ đẻ. Khẩu phần ăn trước khi đẻ nên là một lựa chọn trước khi gà đẻ bắt đầu sản xuất trứng.
Xây dựng khẩu phần ăn để quan sát mức tiêu thụ
Hàm lượng các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn nên tương quan với mức tiêu thụ thức ăn quan sát được, như khẩu phần ăn với từng chất dinh dưỡng được khuyến cáo dùng theo gram hoặc miligram. Hàm lượng khuyến cáo trong khẩu phần cho mức tiêu thụ thức ăn và độ tuổi được chọn có sẵn cho từng loại được Hy-line đưa ra trong cuốn hướng dẫn chăn nuôi đạt năng suất tiêu chuẩn (Performance Standards Manual).
Kiểm soát khối lượng trứng
Như đã đề cập ở trên, trứng càng lớn thì vỏ trứng càng mỏng, ngược lại trứng nhỏ hơn sẽ có chất lượng vỏ trứng tốt hơn. Khối lượng trứng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm khối lượng cơ thể gà mái (gà mái có khối lượng lớn hơn sẽ sản xuất ra trứng lớn hơn) và dinh dưỡng. Bắt đầu kiểm soát khối lượng trứng bằng dinh dưỡng khi trứng nhẹ hơn 2 đến 3g so với khối lượng trứng mong muốn. Khi khối lượng trứng quá lớn, không thể làm nhỏ hơn mà không ảnh hưởng xấu tới sản xuất trứng. Khối lượng trứng có thể bị ảnh hưởng khi giảm tiêu thụ acid amin (giảm tất cả các acid amin, không phải chỉ giảm methionine, để thực hiện ăn khẩu phần ít tốn kém hơn), acid linoleic và dầu.
Tăng hàm lượng Canxi trong khẩu phần
Khả năng hấp thụ canxi từ khẩu phần ăn của gà giảm dần theo độ tuổi, do đó hàm lượng canxi nên được tăng theo độ tuổi. Điều này được khuyến cáo trong nhu cầu dinh dưỡng. Tuy nhiên, đôi khi mức canxi cao hơn hoặc thấp hơn sẽ có tác động dẫn tới vỏ trứng cứng hơn. Mức canxi tối ưu có thể khác so với nhu cầu trong cuốn Performance Standard Manual, nhưng sự sai khác đó ở mức rất thấp. Mặc dù được ưu tiên tăng hàm lượng canxi trong khẩu phần ăn thông qua công thức thức ăn, và nguồn canxi tốt nhất (ví dụ như CaCO3, vỏ sò biển hoặc vỏ hàu) có thể có hiệu quả. Trong trường hợp này, nguồn canxi có thể được bổ sung trực tiếp vào các nguyên liệu thức ăn (trước khi thành thức ăn hoàn chỉnh) hoặc có thể bổ sung vào phễu hoặc máng chứa thức ăn tại chuồng nuôi.
Thay đổi nguồn cung cấp canxi
Thay đổi nguồn cung cấp canxi vào khẩu phần ăn cũng có thể cải thiện chất lượng vỏ trứng. Hy-Line khuyến nghị rằng 65% CaCO3 được bổ sung nên có kích thước hạt trung bình từ 2 đến 4 mm, trong khi 35% CaCO3 được bổ sung phải có kích thước hạt trung bình nhỏ hơn 2 mm. Kích thước hạt lớn thì độ hòa tan thấp điều này đảm bảo rằng có sẵn canxi trong ruột vào ban đêm, khi gà mái thường không thích thức ăn giàu canxi. Nếu vỏ CaCO3 hoặc vỏ hàu cỡ lớn được vi bọc và bổ sung vào khẩu phần thay vì trộn trực tiếp vào nguyên liệu, tốt nhất nên bổ sung vào buổi chiều muộn, vài giờ trước khi tắt đèn. Cho ăn nửa đêm có thể cung cấp đủ canxi trong đêm, do đó CaCO3 kích thước hạt lớn có thể không cần thiết để tối ưu hóa chất lượng vỏ trứng, mặc dù vẫn được khuyến cáo.
Tăng hấp thụ vitamin D3
Vitamin D3 có liên quan đến việc điều chỉnh sự hấp thụ canxi từ ruột. Do đó, việc tăng lượng hấp thụ vitamin D3 (vitamin được bổ sung trong thức ăn hoặc nước uống) có thể làm tăng chất lượng vỏ. Mặc dù Vitamin D2 có thể có sẵn để bổ sung, nhưng gia cầm không chuyển hóa được Vitamin D2 khi đó sẽ không có hoạt động của vitamin-D. Vì vậy, chỉ vitamin D3 có thể được sử dụng trong thức ăn gia cầm.
Tăng hấp thụ 25-hydroxy vitamin D3
25-hydroxy (25-OH) Vitamin D3 giúp cải thiện khả năng giữ canxi và có thể được cung cấp qua khẩu phần ăn hoặc nước uống theo khuyến cáo của nhà sản xuất. 25-OH Vitamin D3 có thể được trộn vào khẩu phần ăn (ví dụ, thông qua hỗn hợp vitamin) hoặc bổ sung qua nước uống.
Tăng hấp thụ khoáng hữu cơ (chelated)
Tăng hấp thụ kẽm hữu cơ (Zn), mangan (Mn) và đồng (Cu) đã được chứng minh khả năng tăng chất lượng vỏ trứng, đặc biệt là với những con gà già. Khi đó, khoảng 20 ppm mỗi loại Zn và Mn có thể được sử dụng trong hỗn hợp khoáng vi lượng và tỷ lệ bổ sung Zn, Mn và Cu hữu cơ có thể được sử dụng trong khẩu phần thức ăn trong thời gian từ giữa đến cuối cuộc đời gà đẻ.
Thay thế một phần muối ăn (NaCl) bằng natri bicarbonate (NaHCO3)
Trong điều kiện stress do nhiệt độ, khẩu phần ăn có thể được điều chỉnh lại từ 20 đến 30% lượng natri (Na) bằng natri bicarbonate (NaHCO3). Khi bị stress nhiệt, gà tăng tốc độ hô hấp ('thở hổn hển) để loại bỏ nhiệt dư thừa, do đó, ảnh hưởng tới hệ thống đệm bicarbonate trong máu. Cụ thể là trạng thái cân bằng:
CO2 + H2O ?H2CO3 ?HCO3
- + H
+
dịch chuyển về bên trái, loại bỏ HCO3- ra khỏi máu. Giảm nồng độ HCO3- trong máu có thể ảnh hưởng xấu đến chất lượng vỏ trứng, vì HCO3-được sử dụng để hình thành vỏ trứng (canxi trong vỏ trứng ở dạng CaCO3). Do đó, bổ sung nguồn HCO3-dưới dạng NaHCO3 có thể giúp cải thiện chất lượng vỏ trứng trong thời tiết nóng bức. Điều quan trọng là duy trì hàm lượng natri trong khẩu phần ăn bằng cách giảm lượng muối (tức là bổ sung thêm NaHCO3 và giảm NaCl trong khẩu phần), vì tăng tiêu thụ natri có thể gây ra phân ướt. Cũng lưu ý rằng khi muối (NaCl) được loại bỏ một phần khỏi khẩu phần, hàm lượng clorua (Cl) sẽ giảm xuống; do đó, đảm bảo rằng khẩu phần có đủ clorua để đáp ứng nhu cầu của gà. Các khuyến cáo tối thiểu cho natri và clorua được cung cấp trong phần Nutrition Recommendations section.
Nguồn: Theo Hy-Line
Biên dịch: Acare VN Team