(Acare) Chất xơ đã và đang nhận được nhiều sự quan tâm như một phần của chương trình không dùng kháng sinh cho heo con. Trọng tâm tập trung vào các chất xơ không tan hoạt động trên đường tiêu hóa trên – nơi chúng cung cấp sự nhu động, kiểm soát nước và tăng cường sức khỏe đường ruột nói chung.
Mặt khác, chất xơ có thể lên men có lợi hơn ở đoạn ruột dưới – nơi chúng có thể hoạt động như chất nền (thức ăn) cho vi khuẩn có lợi. Hai loại chất xơ này không giống nhau nhưng cả hai đều cần có trong thức ăn của heo con với hàm lượng phù hợp
Chất xơ không tan và có thể lên men
Chất xơ không tan không hoàn toàn là chất trơ. Chúng phần lớn không có khả năng lên men được nhưng chúng lại có vai trò tích cực khác. Chất xơ không tan gồm lignin, cellulose và một số hemicellulose. Ngược lại, các chất xơ có thể lên men thì có khả năng dễ dàng hòa tan trong môi trường nước của ruột, nhưng không phải tất cả đều làm tăng độ nhớt đến cùng một mức độ. Ví dụ, pectin làm tăng độ nhớt hơn hemicelluloses nhưng pectin có xu hướng được vi khuẩn lên men nhiều hơn so với hầu hết hemicelluloses. Các loại xơ khác chẳng hạn như gums-không được đánh giá ở đây cho các mục đích thực tế do chỉ có hàm lượng rất nhỏ (không đáng kể) trong hầu hết các nguyên liệu thức ăn chăn nuôi phổ biến.
Lợi ích của xơ có thể lên men
Chất xơ có thể lên men bao gồm các oligosaccharide không tiêu hoá được, pectin và hầu hết hemicellulose, chúng vẫn nguyên vẹn sau khi qua dạ dày và ruột non vì vật nuôi không có các enzyme thích hợp để tiêu hóa chúng. Nhưng đối vớivi khuẩn đường ruột phát triển trong ruột già của động vật thì không giống như vậy. Những vi khuẩn này, chủ yếu là những vi khuẩn có lợi như Bifidum và vi khuẩn sản sinh acid lactic, tiết ra enzyme tiêu hóa chất xơ và hấp thụ các đường đơn được giải phóng.Đổi lại, chúng tiết ra các acid hữu cơ (acid béo dễ bay hơi như acid axetic, acid propionic, butyric hoặc acid lactic) – là sản phẩm cuối cùng của quá trình trao đổi chất của chúng.
Bằng cách này, các sản phẩm cuối cùng của vi khuẩn có lợi trở thành có ích cho vật nuôi. Những acid trước hết giúp giảm pH cục bộ, làm cho môi trường trở nên bất lợi với các vi khuẩn gây bệnh như Ecoli. Các acid hữu cơ được hấp thụ đóng vai trò như một nguồn năng lượng choheo con – chúng vốn luôn ở trạng thái thiếu năng lượng. Ngoài ra, acid butyric có tác dụng dinh dưỡng đặc biệt với nhung mao đường ruột, giữ vai trò quan trọng trong việc phụ hồi tổn thương đường ruột do đói, nhiễm độc tố, viêm nhiễm… Cuối cùng khi vi khuẩn có lợi chiếm ưu thế, chúng tiêu thụ tất cả các protein dư thừa khả dụng, làm cạn kiệt thêm cơ chất cho sự phát triển của các gây bệnh cư trú ở đoạn cuối của ruột già.